Η  ΜΑΧΗ  ΤΩΝ  ΜΑΧΩΝ  ΣΤΟΝ  ΜΑΡΑΘΩΝΑ  ΤΩΝ  ΕΛΛΗΝΩΝ

 

      Σαν ολύμπιον τέκνον της Αφροδίτης και του Έρωτα (κι όχι του Αβραάμ και Ισαάκ) νιώθω εθνικό χρέος ν’ αναφερθώ στο θαύμα των Αρχαίων Αθηναίων, που στις 15 Σεπτεμβρίου είχε τα 2.502 γενέθλιά του. Ώστε να θυμίσω στον καθέναν, που αισθάνεται Έλληνας, την μάχη των μαχών της Οικομένης που καθόρισε το μέλλον της Ευρώπης. Και μη κοιτάτε που, οι νεο-Έλληνες, ψιλοσνομπάρουμε αυτή τη πρώτη μεγάλη σύγκρουση μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Στο εξωτερικό όμως, έχουν γραφτεί στην παγκόσμια Ιστορία χιλιάδες βιβλία για τους άνδρες μιας μικρής πόλης-κράτους που μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν και να νικήσουν τον στρατό της μόνης τότε υπερδύναμης, της αυτοκρατορίας  του Αϊράν, που στα Αρχαία Περσικά σημαίνει η χώρα των Αρείων Ινδοευρωπαίων. Ο δε όρος "Περσία" είναι εξελληνισμός του περσικού "Pars", δηλαδή της επαρχίας Περσίδος, όπου και η Περσέπολη, πρωτεύουσα της χώρας επί Δαρείου και Ξέρξη. Όλοι αυτοί οι συγγραφείς δεν προβάλλουν την αρχαία ελληνική τέχνη ως δημιούργημα του ανθρώπου, αλλά τον ίδιο τον άνθρωπο και την ικανότητά του να αλλάζει τον ρού της Ιστορίας. Αναφέρονται σε ένα γεγονός, στη «συνολική ανατροπή της παγκόσμιας Ιστορίας, σε μια νίκη έξω από το μέτρο του εφικτού και σε ένα από τα ζωντανότερα ανά τους αιώνες παραδείγματα επικράτησης του ιδανικού της ελευθερίας ενάντια στην ισχύ των όπλων και της λογικής». Αξίζει λοιπόν μιας μνημειώδους γραφής των πληροφοριακών γνώσεων εκείνων που έζησαν τη μάχη, όπως ο Αισχύλος με τον στοίχο που προόριζε για τον τάφο του «Τα πεύκα του Μαραθώνα μπορούν να διηγηθούν το θάρρος του». Και των άλλων που ύμνησαν τους μαχητές, όπως ο Σιμωνίδης με το επίγραμμα «Ελλήνων προμαχούντες Αθηαίοι, χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν». Δηλαδή! Αμυνόμενοι υπέρ των Ελλήνων οι Αθηναίοι, κατέστρεψαν τη δύναμη των χρυσοντυμένων Περσών. Ως αντίδωρο της δικής μας γενιάς στον τόπο που οι Αθηναίοι πολέµησαν υπέρ βωµών και εστιών και όχι υπέρ κάποιου δεσπότη που τους υποσχέθηκε λάφυρα. Ως φόρο τιμής μας στο χώρο της ανδρείας, του θαύματος και του θρύλου. Και ως ιερό προσκύνημα στο πεδίον της μάχης του Μαραθώνα, ίνα μυρωθούμε την κλαγγή των όπλων, τον ήχον των αυλών και τις ιαχές της μάχης, τα προστάγματα των στρατηγών και τις φωνές των πολεμιστών που μάχονταν σώμα με σώμα, τις κραυγές πόνου και αγωνίας. Και όλα εκείνα εκ των οποίων, οπως έγραψε ο λόρδος Βύρων, ο «Marathon became a magic word». Είναι γεγονός πως για όλους τους Ευρωπαίους, και ειδικά για μας τους Έλληνες, ο Μαραθώνας δεν είναι η γαλήνια πεδιάδα με τα μάραθα. Αλλά το πεδίον της «μαγικότητας» των Αθηναίων, όπου όχι μόνον η δημοκρατία ενίκησε την θεοκρατική απολυταρχία, αλλά εστήθηκαν τείχη απροσπέλαστα για την επέλαση των βαρβάρων προς τη Δύση. Τα οποία έχουν γίνει σημείον αναφοράς κατά την αρχαιότητα, ελειτούργησαν ως πρότυπο στον αγώνα της ανεξαρτησίας μας από τους Τούρκους κι έχουν εμπνεύσει το σύγχρονο παγκόσμιο κίνημα των μαραθωνοδρομιών. Βεβαίως η φετινή επέτειος της συμπλήρωσης 2.502 χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα είναι μια αφορμή να ξαναδούμε λεπτό προς λεπτό την προετοιμασία, την παράταξη των δυνάμεων και τον αγώνα αυτής. Γνωρίζοντας πρώτα το ποιός ήταν ο κόσμος στην αυγή του 5ου αιώνα π.Χ. Βεβαίως ήταν και τότε ένας κόσμος διπολικός. Η Μεγάλη Ελλάς, η οποία προήλθε από τον ελληνικό αποικισμό του 7ου αιώνα, συγκροτούσε ένα μεγάλο δίκτυο πόλεων ελληνικών, που εκτείνονταν από τον Εύξεινο Πόντο μέχρι τις ακτές της Ιβηρικής χερσονήσου. Η ευρωπαϊκή ήπειρος είχε το κέντρο της στις μεσογειακές ακτές, στα μεγάλα εμπορικά κέντρα που ήταν, τα περισσότερα, στα χέρια συμπαγών ελληνικών πληθυσμών. Η Τραπεζούντα και η Σινώπη στον Εύξεινο, η Μίλητος και η Έφεσος στη Μικρά Ασία, η Απολλωνία και η Ναύκρατις στις αφρικανικές ακτές, οι Συρακούσες στην Ιταλία και η Νίκαια με την Μασσαλία προς δυσμάς, οριοθετούσαν αυτόν τον ελληνικό και ταυτόχρονα ευρωπαϊκό κόσμο. Στην Ανατολή, από τα μέσα του 6ου αιώνα δημιουργείται το μεγάλο περσικό κράτος, μετά την κατίσχυση των Περσών και των Μήδων επί των λοιπών κρατών της Ανατολής, δηλαδή της Λυδίας, της Βαβυλωνίας και της Καππαδοκίας. Σε σύντομο διάστημα καταλαμβάνεται η Αίγυπτος από τον Καμβύση και έτσι, ενώ έχει ήδη επεκταθεί μέχρι την Μικρά Ασία, το τεράστιο περσικό κράτος εκτείνεται από την Ινδία μέχρι το Αιγαίο. Ούτως ήτο η μεγάλη αναδυόμενη δύναμη, η οποία μοιραίως οδηγείτο προς δυσμάς, προς τους μεγάλους εμπορικούς θαλάσσιους δρόμους. Το κράτος αυτό, με κέντρο τα Εκτάβανα και τη Σούσα, αποτελούσε ένα ενιαίο μόρφωμα, τόσο από πολιτικής όσο και από διοικητικής απόψεως. Χωρισμένο σε σατραπείες και οι επικεφαλής αυτών απέδιδαν στο βασιλιά Δαρείο φόρους και στρατό. Κάτι που προσομοιάζει αρκετά με την οθωμανική διοίκηση που γνωρίσαμε πολλούς αιώνες αργότερα. Ηταν ένα τεράστιο πολυεθνικό κράτος, με αυτονομία των επιμέρους περιοχών, αλλά και συμπαγή διοίκηση. Από την άλλη, η ελληνική Μεσόγειος συγκροτείτο από ένα πυκνό δίκτυο πόλεων, με ξεχωριστούς θεσμούς και χαλαρή ενότητα. Στο κέντρο αυτού του δικτύου βρισκόταν η Σπάρτη και η Αθήνα με τους συμμάχους τους. Δεδομένης της μεγάλης πολιτισμικής υπεροχής και συνοχής του ελληνικού κόσμου, η χαλαρή αυτή πολιτική ενότητα συμπληρωνόταν από μια στέρεη συνείδηση πνευματικής συνοχής και εθνικής συσσωμάτωσης. Εκφράσεις της συνοχής αυτής ήταν οι ομοσπονδίες των πόλεων, τα κοινά Ιερά της Ολυμπίας και των Δελφών, τα οποία λειτουργούσαν και εν είδει διεθνών δικαστηρίων, επιλύοντας διαφορές σε ανώτατο επίπεδο. Οι πανελλήνιοι αγώνες και η συνείδηση κοινότητας πολιτισμού που παράγει την ελληνική γραμματεία της εποχής, τη φιλοσοφία και την τέχνη. Η Σπάρτη την εποχή αυτή κατέχει οπωσδήποτε, παρά τον απομονωτισμό της, τα πρωτεία ως βασική στρατιωτική δύναμη ανέμεσα στις άλλες ελληνικές πόλεις. Η σταθερότητα του πολιτικού της συστήματος, σε αντίθεση με τις συνεχείς πολιτικές μεταβολές στις άλλες ελληνικές πόλεις, και η κοινωνική της συνοχή της έδιναν την αίγλη της μεγάλης δύναμης. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνον μετά την επέκταση του εκχρηματισμού των οικονομιών των λοιπών πόλεων, που οδήγησε σε ραγδαία αύξηση της συσσώρευσης του εμπορικού πλούτου, αρχίζει η παρακμή της Σπάρτης και η δημογραφική της σταδιακή μείωση. Εντούτοις ακόμη αριθμεί περίπου 10.000 πολίτες, που έχουν επικεφαλής δύο βασιλείς, τον Κλεομένη Α΄ και τον Δημάρατον. Η Αθήνα την εποχή αυτή μόλις βγαίνει από την περιπέτεια της τυραννίας του Πεισίστρατου και των διαδόχων του, του Ίππαρχου και του Ιππία. Το 514 δολοφονείται ο Ίππαρχος από τον Αρμόδιο και τον Αριστογείτονα, ενώ ο σκληρός Ιππίας, παρά τις διώξεις και την επιστράτευση μισθοφόρων, δεν έχει καλύτερη τύχη. Χάνοντας τα μεταλλεία του Παγγαίου από τους Πέρσες, χάνει μια βασική πηγή προσόδων και καταφεύγει σε βαριές φορολογίες. Φορολογούσε τις γεννήσεις, τους θανάτους και τις αυλές των σπιτιών, (όπως και η σημερινή USA). Φυσικά οι Αθηναίοι έγιναν έξαλλοι και ο Ιππίας άρχιζε να χάνει το παιχνίδι, καθώς και η Σπάρτη και το Μαντείο των Δελφών στράφηκαν εναντίον του. Έτσι ο Ιππίας αναγκάστηκε να φύγει από την Αθήνα και να καταφύγει στην αυλή του Δαρείου. Αυτό ήταν η αρχή του τέλους για την απόφαση των Περσών να επιτεθούν εναντίον της Ελλάδας την εποχή που στην Αθήνα εδραιωνόταν η Δημοκρατία. Τα γεγονότα άρχισαν να τρέχουν πολύ γρήγορα, μετά την επανάσταση της Ιωνίας που κράτησε από το 499 μέχρι το 494 π.Χ. Ο Αρισταγόρας, ο άρχων της Μιλήτου, συγκαλεί μετά την αποτυχημένη εκστρατεία του κατά της Νάξου και φοβούμενος την αντίδραση των Περσών, συνέλευση των Ιώνων και αποφασίζεται η επανάσταση και η απόσχιση από το περσικό κράτος. Παρά την αντίδραση του ιστορικού Εκαταίου, ο οποίος τους υπενθύμισε τη δύναμη του αντιπάλου, οι Ίωνες αποφάσισαν άλλα. Σε όλες τις πόλεις ανετράπησαν με εξέγερση οι τύραννοι και εξελέγησαν δημοκρατικά οι αντιπρόσωποι του λαού. Εξελέγησαν επίσης οι αρχιστράτηγοι, κόπηκε κοινό νόμισμα και ζητήθηκε βοήθεια από την Αθήνα και τη Σπάρτη. Ο Αρισταγόρας πήγε κατ' αρχάς στον Κλεομένη, τον βασιλιά της Σπάρτης. Αλλά παρά τις ικεσίες του και την απόπειρα δωροδοκίας του, ο αγέρωχος και δύσπιστος Σπαρτιάτης δεν πείστηκε. Ο Ηρόδοτος αναφέρει τον σχετικό διάλογο: «Πόσες ημέρες δρόμο απέχουμε από την Ιωνική θάλασσα;». «...3 μήνες...», απάντησε ο Αρισταγόρας. Και ο Κλεομένης, πιστός στον συντηρητισμό της Σπάρτης, του είπε: «Ξένε Μιλήσιε, φύγε από τη Σπάρτη πριν δύσει ο ήλιος. Δεν λες ευχάριστο λόγο στους Σπαρτιάτες, θέλοντας να τους φέρεις σε απόσταση 3 μηνών από την θάλασσα». Αλλά η Αθήνα έβλεπε πιο μακριά, καθώς είχε άλλη πολιτική στη διεθνή σκηνή. Μια πολιτική δυναμικής επέκτασης οικονομικού και πολιτιστικού τύπου, μέσω κυρίως του θαλάσσιου εμπορίου. Ετσι οι ιωνικής καταγωγής Αθηναίοι έστειλαν, με αρχηγό τον Μελάνθιο, 20 τριήρες με 4.000 άνδρες, και 5 τριήρεις με 1.000 άνδρες οι Ερετριείς,σύμμαχοι των Αθηναίων και επίσης ιωνικής καταγωγής. Ενωμένες οι δυνάμεις των Ιώνων και των συμμάχων τους επιτέθηκαν στις Σάρδεις και πυρπόλησαν την πόλη, που, υπό τον Αρταφέρνη, διοικούσε τις «άτακτες» ιωνικές πόλεις. Ο Δαρείος, όταν άκουσε για την καταστροφή των Σάρδεων, έδωσε διαταγή σε έναν από τους υπηρέτες του να του θυμίζει τρεις φορές την ημέρα, κατά τη διάρκεια του δείπνου: «Δέσποτα, μέμνησον τοις Αθηναίοις». Τόσο πολύ ήθελε να πάρει εκδίκηση. Γιαυτό το 494 π.Χ. διεξάγει σε ανοιχτή θάλασσα τη ναυμαχία της Λάδης, λίγο έξω από την ομώνυμη νήσο που βρίσκεται κοντά στο λιμάνι της Μιλήτου. Οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς αποχώρησαν και έτσι η αριθμητική υπεροχή των Περσών ενίκησε. Επόμενος στόχος της Περσικής αντεπίθεσης ήταν η πόλη Μίλητος η οποία πολιορκήθηκε από στεριά και θάλασσα και έτσι η κορωνίς των ιωνικών πόλεων  καταστράφηκε ολοσχερώς. Κατόπιν ο δρόμος του Δαρείου προς την ελληνική χερσόνησο ήταν ανοιχτός και αποφάσισε να υποτάξει τους Έλληνες και να τους τιμωρήσει για τη συμμετοχή τους στην εξέγερση των Ιώνων. Γιαυτό το 492 π.Χ. έστειλε μια στρατιά, με επικεφαλής το γαμπρό του Mαρδόνιου, και κατέλαβε τη Θράκη. Έτσι ανάγκασε τον Μακεδόνα βασιλιά Αλέξανδρο Α να δηλώσει υποταγή στους Πέρσες μαζί με τα ορυχεία αργύρου και χρυσού. Μετά τη βόρεια Ελλάδα ο Δαρείος εδιέταξε το στρατό του να περάσει μέσα από το Αιγαίο και να τιμωρήσει πρώτα τα νησιά που αρνήθηκαν να δεχτούν την εξουσία του και ύστερα να επιτεθεί στις δυο πόλεις που βοήθησαν την Ιωνική επανάσταση. Έχοντας υπόψη του ότι οι ελληνικές πόλεις δεν είχαν καλές διπλωματικές σχέσεις μεταξύ τους, καθώς υπήρχαν πολλά μέτωπα πολέμου ανοιχτά, όπως Αθήνας εναντίον Αίγινας, Σπαρτης εναντίον Άργους, Θήβας εναντίον Πλαταιών, Χαλκίδος εναντίον Ερέτριας και Θεσσαλίας  εναντίον Φωκίδας. Πράγματι, την άνοιξη του 490 π.Χ. ο Περσικός στρατός επιβιβάσθηκε στα πλοία με βάση τη Κιλικία. Αυτά παρέπλευσαν την Ιωνία ως τη Σάμο. Διοικητής του ιππικού ήτο ο Δάτις και διοικητής του πεζικού ο Αρταφέρνης, γιος του ομώνυμου σατράπη των Σάρδεων. Από εκεί κατευθύνθηκαν προς τη Νάξο, ενεργώντας αιφνιδιαστική επίθεση την υποδούλωσαν μαζί με τη Δήλο. Αφού υπέταξαν τα περισσότερα νήσια των Κυκλάδων κατέπλευσαν στη Κάρυστο. Η πόλη αρνήθηκε να δεχθεί τους Πέρσες, τελικά όμως αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει. Τέλος, από το νότιο Εύριπο οι Πέρσες έφθασαν στην Ερέτρια. Οι Ερετριείς ζήτησαν απεγνωσμένα βοήθεια απο τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι έστειλαν 2.000 οπλίτες, κληρούχους στρατιώτες από την Χαλκίδα, να συνδράμουν την πόλη της Εύβοιας. Φτάνοντας στην Ερέτρια οι οπλίτες βρέθηκαν σε μια κατάσταση σύγχυσης, καθώς οι μισοί πολίτες της πόλης ζητούσαν να παραδωθούν, οι άλλοι μισοί δήλωναν πως θα πολεμήσουν μέχρι εσχάτων. Τότε ο Αισχίνης του Νόθωνος, συμβούλεψε τους Αθηναίους να φύγουν όπως θα έκανε και ο ίδιος. Η Ερέτρια τελικά παραδόθηκε στους Πέρσες ύστερα από πολιορκία 6 ημερών. Η πόλη ισοπεδώθηκε και οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν ως άποικοι στην Αρδέρρικα της Σουσιανής, ως τιμωρία για τη συμμετοχή τους στην εκστρατεία εναντίον των Σάρδεων. Αμέσως οι Αθηναίοι συνειδητοποίησαν ότι ήταν ο επόμενος στόχος του περσικού στρατού και ότι χρειάζονταν οι ίδιοι βοήθεια. Έτσι ,στις 7 Σεπτεμβρίου 490 πΧ, έστειλαν στην Σπάρτη τον αγγελιοφόρο Φειδιππίδη, ο οποίος διέτρεξε την απόσταση Αθήνα-Σπάρτη, 220 χιλιόμετρα, σε 48 ώρες. Φθάνοντας εξήγησε τη κατάσταση στους πέντε Εφόρους και οι Σπαρτιάτες δέχθηκαν να στείλουν βοήθεια, όχι όμως πριν περάσουν οι δέκα μέρες της πανσέλινος, που μεσολαβούσαν τα Κάρνεια. Εν τω μεταξύ στις 7 Σεπτεμβρίου οι Πέρσες αποβιβάζονταν στον Μαραθώνα και ετοίμαζαν το έδαφος για τη μάχη. Η αποβίβασις έγινε εκεί κατόπιν συμβουλής του Ιππία. Διότι, εφενός μεν στον Μαραθώνα είχε ακίνητη περιουσία ο παπούς του Ιπποκράτης. Εφετέρου δε, εκεί έπλευσε από την Ερέτρεια μαζί με τον πατέρα του το 545 π.Χ. και εκστράτευσαν κατά της Αθήνας και νικώντας τις δυνάμεις του Λυκούργου και Μεγακλή, που τους περίμεναν στην Παλλήνη, έγινε ο Πεισίστρατος κυρίαρχος των Αθηνών για τρίτη φορά. Λίγο πριν οι Πέρσεις στρατοπεδεύσουν στο Μαραθώνα, είχε φθάσει από την Θράκη στην Αθήνα o πολιτικός της Μιλτιάδης και εκλέγεται μεταξύ των 10 στρατηγών του Στρατού. Έτσι η Αθήνα ευτύχησε, κυριολεκτικά, να έχει στη πιο κρίσιμη ώρα μαζί με τον  Αριστείδη (αρχηγό των συντηρητικών) και τον Θεμιστοκλή (αρχηγό των δημοκρατικών) και τον  Μελτιάδη, που είχε πολεμήσει στο πλευρό του Δαρείου και ήξερε την πολεμική τακτική των Περσών. Γιαυτό εξήγησε εφόσον οι Πέρσες έχουν στρατοπεδεύσει στο Μαραθώνα, λογικό είναι να μην περιμένουν εκεί τη μάχη, καθώς θα υποθέτουν πως εμείς δε θα διακινδυνέψουμε μια σύγκρουση σε ανοιχτό πεδίο. Από την άλλη, εάν περιμένουμε τους Πέρσες μπροστά στην πόλη μας, τότε αφ' ενός θα δώσουμε την πρωτοβουλία στον αντίπαλο και αφ' ετέρου, λόγω αριθμητικής υστέρησης, αργά ή γρήγορα θα υποκύψουμε. Άρα λοιπόν πρέπει να τους επιτεθούμε εκεί στον Μαραθώνα, ο οποίος ναι μεν είναι ένας χώρος σχετικά ευρύς, αλλά υπάρχουν και κάποιες παγίδες. Όπως τα έλη που τροφοδοτούνται από την Μακάρια  πηγή και οι δασώδεις εκτάσεις, όπου δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί το περίφημο περσικό ιππικό. Μαζύ του συμφωνούν μονο 4 στρατηγοί και έτσι διχάζονται οι 10 στρατηγοί. Τότε έπιασε το στρατηγό Καλλίμαχο και του λέει: «Αν ταχθείς μαζί μας, θα ορμήσουμε και θα νικήσουμε τους Πέρσες και η Αθήνα μας θα δοξασθεί. Αλλιώς θα έχεις ευθύνες έναντι της Ιστο-ρίας». Πράγματι ο πολέμαρχος Καλλίμαχος έριξε την ψήφο του υπερ της άμεσης δράσης. Αμέσως επιστρατεύθηκαν όλες οι μάχιμες ηλικίες (18-60 ετών) και συγκεντρωθήκανε 9.000 οπλίτες συν 1.000 Πλαταιείς συμμάχους, φθάσανε τους 10.000 άνδρες. Επίσης απελευθερωθήκανε και 10.000 δούλοι, ένα δούλο ο κάθε οπλίτης για να του κουβαλάει τα δόρατα και την τροφή του. Κατόπιν οι ιερείς δεήθηκαν, έσφαξαν ένα ζώο, οι οιωνοσκόποι βρήκαν καλά τα εντόσθιά του, άρα, οι θεοί συμφωνούσαν με την επίθεση. Έχοντας καλούς οιωνούς ανηφόρισαν προς Κηφισιά, ανέβηκαν την Πεντέλη, κατηφόρησαν και βρέθηκαν στα υψώματα του Μαραθώνα, έχοντας μπροστά τους «πιάτο» τους 50.000 Πέρσες στρατιώτες και 1.000 ιππείς στη πεδιάδα και στο βάθος, στην αμμουδιά του Σχοινιά, τα προσαραγμένα 600 πλοία του περσικό στόλο. Όταν ο Ιππίας, ο Δάτις και Αρταφέρνης είδαν τους λιγοστούς Αθηναίους, πιστέψανε σε μιά εύκολη νίκη και δεν κινήθηκαν, περιμένοντας την εξέγηρση των αντιπάλων. Μα, και οι Αθηναίοι έμειναν μια εβδομάδα αδρανείς. Καθώς η αθηναϊκή Δημοκρατία όριζε πως οι 10 στρατηγοί ν’ αναλαμβάνουν εναλλάξ κάθε μέρα την αρχηστρατηγία της μάχης. Και ουδείς έπερνε τη πρωτοβουλία  για «Αέρα!» μέχρι να έρθει η σειρά του Μιλτιάδη. Πράγματι ο Μιλτιάδης στην 16^η του μηνός Βοηδρομιώνος (σημερινός Σεπτέμβριος) εδιέταξε  την παράταξη της «φάλαγγας» σε μάχη σώμα-με-σώμα. Δηλαδή ο ένας οπλήτης πλάι στον άλλον, με την ασπίδα του ενός να καλύπτει τον αριστερό του, έτσι ώστε να αποτελούν όλοι μαζί μιά συμπαγή διάταξη.  Από όλους τους ιστορικούς το σκηνικό της μάχης ορίζεται στην έκταση ανάμεσα στη Βαλαρία, στον Βρανά και στο Πλάσι, νότια του Χάραδρου ποταμού. Εκεί και σ’ απόσταση 1.600 μέτρων από το ποικιλόχρωμο και θορυβώδες βαρβαρικό πλήθος της παράταξις των περσικών τοξότων, ο Μιλτιάδης παρατάσσει τους μαχητάς κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καλύψει όλο το περίπου 1.500 μ. πλάτος των Πέρσων, ινα αποκλείσει κάθε περίπτωση κύκλωσής του. Ξέρει ότι στο περσικό κέντρο βρίσκονται πάντα οι ποιό έμπειροι Πέρσες πολεμιστές, γιαυτό δίνει μεγάλο βάθος στα δύο άκρα (κέρατα) της φάλαγγας. Αν και δεν διαθέτει πολλούς πολεμιστάς εντούτοις βάζει στο δεξιό κέρας τον πολέμαρχο Καλλίμαχο και στο αριστερό τους Πλατεείς με τον αρχηγό τους Αρίμνηστο, με βάθος παράταξης 8 ανδρών. Στο δε κέντρο βάζει τους Θεμιστοκλή και Αριστείδη, μέ βάθος 4 ανδρών. Μετά την θέση μάχης τους εδιέταξε να ξεκινήσουν με τροχαδάκι και, στα τελευταία 200 μέτρα που είναι το βεληνεκές των εχθρικών τόξων, να τρέξουν με όλη τους τη δύναμη προς τον εχθρόν. Το δε κέντρον όταν έλθει σε σύγκρουση με το ισχυρό κέντρο του εχθρού να αρχίζει να οπισθοχωρεί. Με τον στριφτό ήχο της φλογέρας να δίνει τον ρυθμό, οι Έλληνες ορμούν σαν καταιγίδα που πλησιάζει αργά για να ξεσπάσει στα τελευταία 200 μέτρα σαν χείμαρος που τα παρασέρνει όλα. Την εικόνα μας την δίνει ο Ηρόδοτος γράφοντας: «Οι Πέρσαι ορώντες δρόμω επιόντας παρασκευάζοντος ως δεξόμενοι μανίην τε τοίσι Αθηναίοισι επέφερον και πάγχυ ολεθρίην, ορώντες αυτούς ολίγους και τούτους δρόμω επειγομένους ούτε ίππου υπάρχουσης σφι ούτε τοξευμάτων». Δηλαδή, οι Πέρσες νόμιζαν ότι οι Αθηναίοι είχαν τρελαθεί και όδευαν στον όλεθρο, καθώς τους έβλεπαν λίγους να τρέχουν χωρίς να έχουν ούτε ιππικό ούτε τοξότες. Με αυτή την τρελή κούρσα πράγματι τα δύο ελλινικά άκρα απώθησαν τα αντίστοιχα περσικά, ενώ το περσικό κέντρο προχωρούσε, αποθώνοντας  το αδύναμο ελληνικό. Καθώς στα άκρα, οι Πέρσες τρέπονται σε άτακτη φυγή, ο Μιλτιάδης ζητάει να μη τους καταδιώξουν. Αλλά, Καλλίμαχος και Αρίμνηστος να στραφούν προς το κέντρον και ενωμένοι να χτυπήσουν από πίσω το πανίσχυρο περσικό κέντρο μαζί με το αδύναμο ελληνικό κέντρο, που παρά την υποχώρησή του, δεν είχε διαλυθεί. Με αποτέλεσμα οι Πέρσες να αφήσουν τις γραμμές τους και να τρέχουν προς τα πλοία τους για να σωθούν. Τότε, ο Μιλτιάδης έδωσε διαταγή να τους καταδιώξουν. Έτσι δόθηκε μια ακόμα μάχη, καθώς οι Αθηναίοι προσπαθούσαν να τους εμποδίσουν να αποπλεύσουν καίγοντας τα πλοία τους. Ετσι σε λίγες ώρες είχαν όλα τελειώσει για τους Πέρσες. Δραπετεύοντας οι επιζόντες εισβολείς εγγατέλειψαν πίσω στο Μαραθώνα πολλά λάφυ-ρα  και 6.400 νεκρούς τους, που οι Έλληνες νικηταίς τους έθαψαν πρόχειρα σε ένα απλό όρυγμα και έστησαν το μαρμάρινο Τρόπαιο της νίκης τους, εκεί στό σημερινό εκκλησάκι της Μεσοσπορίτισσας. Τους δε 192 Αθηναίους Μαραθωνομάχους, που πέθαναν στη μάχη, τούς έθαψαν στο θέατρο της μάχης, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο Τύμβος και σε κοντινή απόσταση τους δούλους που σκοτώθηκαν στη μάχη τους. Φυσικά δεν υπάρχουν στον Μαραθώνα άλλα μνημεία της μάχης του από τον Τύμβο και το Τρόπιον για τον επισκέπτη. Όμως είναι περισσότερο η αύρα των γεγονότων, κι όχι τα μνημεία, που κάνει κάθε γωνιά αυτής της Γης να πάλλεται από την παρουσία της μεγάλης Ιστορίας που πέρασε από εκεί. Και η οποία μας παροτρύνει να κατανοήσουμε το νόημα της ελευθερίας, που η Ελλάδα με την δυναμήν της εντοπίζεται στο υψηλό περί ελευθερίας φρόνημα του κάθε πολίτη του κόσμου. Ναι, δεν υπάρχει τίποτα άλλο να μας θυμίζει την πρώτη στην Ιστορία απόβαση στρατεύματος σε ξένη γή και την νικηφόρα απόκρουσή της. Ή μήπως όχι; «Ανά πάσαν νυκτί και ίππων χρεμετιζόντων και ανδρών μαχομένων έστι αίσθεσθαι» γράφει ο Παυσανίας για τις μνήμες και τους ήχους που στον Μαραθώνα ανασύρονται από τον χρόνον. Αν οι άνθρωποι λοιπόν φτιάχνουν τη μνήμη και όχι οι τόποι, τότε ο Μαραθώνας δεν μπορεί να νοηθεί απλώς ως τουριστικό ή αρχαιολογικό αξιοθέατο. Επειδή είναι κάτι πέρα από αυτά. Είναι ο ιδεατός τόπος που σηματοδοτεί την επιστροφή στην ουσία των πραγμάτων. Το προσκύνημα στο παρελθόν και τη δέσμευση για το μέλλον. Η αναμέτρηση του ανθρώπου με τον ίδιο του τον εαυτό, τον οποίον καλείται να υπερβεί. Και σαν νικητής να γράψει την Ιστορία, αφού οι νικητές δίνουν τα τεκμήριά της και όχι οι ηττημένοι και οι αδύνατοι. Γιαυτό οι ιστορικοί του πολέμου προβάλλουν τον στρατηγικό νού του Μιλτιάδη, την αποτελεσματικότητα της φάλαγγας και τη πολεμική τακτική των Ελλήνων. Αξιολογόντας δέ, τον Μαραθώνα ως πολεμικό γεγονός, αναφέρουν ένα χαρακτηριστηκό απόσπασμα από το έργο του Χάνς Ντε Δρού για τον πόλεμο στην αρχαιότητα: «Η εικόνα του Μιλτιάδη φαντάζει γιγάντια. Η πιό πλήρης και σπάνια μορφή ηγεσίας στη μάχη, που έχει προκαλέσει η τέχνη του πολέμου ως σήμερα.». Χάρη στην ιδιοφυϊα του λοιπόν, σώθηκε η Αθήνα και μαζί της σώθηκε η Ελλάδα και ο κόσμος όλος. Αλλιώς η δημοκρατία θα είχε σβήσει. Και δεν θα γινόταν η πηγή του κλασικού πνεύματος και πολιτισμού που εδραιώθηκε τις μέρες του Κίμωνος και του Περικλέως. Και όπως λέει, για τους μαραθωνομάχους του Μιλτιάδη, ο Πλάτων στον διάλογό του Μενέξενος. «Εκείνοι οι άνδρες δεν είναι οι φυσικοί πατέρες μας, αλλά και πατέρες της ελευθερίας και δική μας και όλων όσων κατοικούν στην ήπειρο αυτή». Είναι γεγονός ότι οι Έλληνες, σ’ αυτή τη σύγκρουση, οδηγήθηκαν από τον Μιλτιάδη για να εκφράσουν τις αξίες που τις αντιπαρέθεταν στους βάρβαρους, καθώς και ότι οι αξίες αυτές έχουν γίνει οι ίδιες αξίες της Ευρώπης. Σύμφωνα με τον ρήτορα Έλιο Αριστείδη, «Τόση έγινε η δόξα εκείνων των ανδρών και το γόητρο της νίκης, ώστε έκαναν τον τόπο σύμβολο αρετής. Δεν υπάρχει κανένας που ακούγοντας Μαραθώνας να μην αισθάνεται ψυχική ανάσταση». Πολύ σωστά οι δάσκαλοι μας λένε ότι η μάχη του Μαραθώνα έσωσε την ανθρωπότητα από την πλημμυρίδα των βαρβάρων. Συμφωνώ, αλλά εγώ εδώ πρέπει να πώ ότι αυτή η μάχη δεν θα είχε γίνει ποτέ αν ο πολέμαρχος Καλλίμαχος (που άφησε τα κόκαλά του στον Μαραθώνα) δεν έριχνε την ψήφο του υπέρ των 5 στρατηγών που είχαν ταχθεί με τον Μιλτιάδη, ενώ οι άλλοι 5 ήσαν εναντίον της μάχης. Που σημένει ότι από τότε υπήρχε εθνική φαγωμάρα. Και δεν πρέπει να κρύβουμε το άδοξο τέλος πολλών μεγάλων τέκνων της πατρίδας που έπεσαν θύματα του φθόνου και της διαβολής. Όπως ο Μιλτιάδης κατηγορήθηκε για προδοσία από τον Ξάνθιππο (πατέρα του Περικλή), με την κατηγορία ότι εξεστράτευσε για προσωπικούς λόγους εναντίον της Πάρου. Γύρω από τον Ξάνθιππο, συνασπίστηκαν όλοι οι πολιτικοί αντίπαλοι του Μιλτιάδη, δηλαδή ο Θεμιστοκλής και οι Αλκμεωνίδες. Στη δίκη του μεταφέρθηκε σε φορείο καθώς το τραυματισμένο (από βέλος στη πολιορκία της Πάρο) πόδι του είχε μολυνθεί και είχε πρηστεί και δεν μπορούσε να μετακινηθεί, ενώ τον υπερασπίστηκε μόνο ο αδερφός του ο Στησαγόρας. Καταδικάστηκε αρχικά σε θάνατο αλλά αργότερα η ποινή μετατράπηκε σε πρόστιμο 50 ταλάντων, ποσό τόσο μεγάλο που ούτε ο πλούσιος Μιλτιάδης δεν μπόρεσε να πληρώσει. Και έτσι κλείστηκε στη φυλακή, όπου πέθανε λίγο αργότερα από τη γάγγραινα, λόγω της πληγής στο πόδι του. Ο δε Θεμιστοκλής, που ήταν στρατηγός στη μάχη του Μαραθώνα και νικητής της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, εξοστρακίστηκε το 471 π.Χ. Και αυτοκτόνησε στην αρχαία Περσία, στην αυλή του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη στις 31 Δεκεμβρίου, γιατί δεν θέλησε να οδηγήσει τους Πέρσες εναντίον της Ελλάδας. Μα και οι ήρωες του ’21 είχαν την ίδια εκτίμηση για το δικό τους «αμύνεστε περί πάτρις). Θύμα του αλληλοσπαραγμού υπήρξε και ο Κολοκοτρώνης, όταν οι διαφωνίες του με την Αντιβασιλεία τον οδήγησαν το 1833 στις φυλακές του Ιτς-Καλέ στο Ναύπλιο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και καταδικάστηκε μαζί με τον Πλαπούτα σε θάνατο δια αποκεφαλισμού. Αλλά ο Τερτσέτης και ο Πολυζωίδης αρνήθηκαν να υπογράψουν την καταδίκη και έτσι δεν τον εκτελέσανε.  Χειρότερη τύχη είχε και ο Καραϊσκάκης που μαχαιρώθηκε μπαμπέσικα και σύμφωνα με τον γραμματέα του τον Δημήτριο Ανιάν «επληγώθει από το μέρος των Ελλήνων» και όχι από τους Τούρκους. Το πόσο λύκος είναι ο Έλληνας προς τους αγωνιστάς της ελευθερίας το βλέπουμε στα απομνημονεύματα του Μακρυγιάνη, στον διαλογό του με τον Αϊντέκ της Αντιβασιλείας. «Τούτους τους άλλους τους τρανούς (της επαναστάσεως φυσικά) τι θα τους κάμετε; --- Θα τους δώσουμε ένα κόκκαλο ξερό και να τραβούνε όσο να τελειώσουν αυτείνοι και τα δόντια τους.  --- Εγώ και απλό στρατιώτη να με βάλετε στρέγω δια την αγάπη της πατρίδας μου. Όμως εδώ δουλεύει αδικία, και δεν θα πάμε καλά. --- Ό,τι σας λένε αυτό θα κάμετε και γνώμες δεν μπορείτε να δώσετε, ότι η Μπαυαρία έχει 30.000 μπαγεννέτα και φέρνει εδώ και σας υποτάζει. --- Δυστυχία μας των καϊμένων! Κακά και ψυχρά θα πάμεν. Εγώ σου μίλησα αλλοιώς κι’ εσύ μου απαντείς διαφορετικά με μπαγεννέτα. Σας λέγω σας φίλος να πασκίσετε και τον Βασιλέα κ’ εσάς ν’ αγαπούμεν κι’ όχι να σας φοβώμαστε. Ότι τον κιότη χίλιες φορές να τον έβρεις κιότη και να τον χτυπάς, πάγει καλά. Μιά να σε χτυπήσει, δεν σε φοβάται πλέον. Και αυτείνη η πατρίδα δεν λευτερώθει με παραμύθια, λευτερώθει μ’ αίματα και θυσίες. Κια από αυτά έγινε βασίλειον, κι’ όχι να βραβεύωνται ολοένα οι κόλακες, κι’ οι αγωνισταί ν’ αδικούνται. Διότι όταν αυτοί σκοτώνονταν αυτείνοι κοιμώνταν. Κι’ όσο αγαπώ την πατρίδα μου δεν αγαπώ άλλο τίποτας. Να ΄ρθει ένας να μου ειπεί ότι θα πάγει εμπρός η πατρίδα μου, στρέγομαι να μου βγάλει και τα δυό μου μάτια. Διότι αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει, Αν είναι η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια να ’χω, στραβός θα να είμαι. Διότι σ’ αυτείνη θα ζήσω, δεν έχω σκοπόν να πάγω αλλού. --- Τον βασιλέα δεν τον αγαπάς; --- Όχι, δεν ξέρω ψέματα. Όταν χαθεί η πατρίδα μου, ούτε αυτός μ’ έχει υπήκογόν του, ούτε εγώ βασιλέα. Κι δι’ αυτό χρειάζεται δικαιοσύνη από εσάς, κι’ όχι φοβέρτες με μπαγεννέτες». Αυτή η άρνησή του προς την βασιλεία του Όθωνα ήταν αρκετή να δικαστεί για εσχάτη προδοσία. Καταδικάστηκε αρχικά εις θάνατον, κατόπιν μετατράπει η ποινή του σε κάθειρξη 10 ετών. Τέτοιες πικρές αλήθειες δεν μας τις διδάσκουν στο σχολείο. Όμως μας μαθαίνουν την Ορθοδοξία της χριστιανοσύνης, της οποίας ο Ελέω Θεού αρχιστράτηγός της, Γρηγόριος Ε, με πατριαρχική του εγκύκλιο εξέδωσε τον Ιούνιον του 1821 τον εξής αφορισμό. «Τους φιλικούς και τον Υψηλάντη να μισήτε καθότι και η Εκκλησία τους έχει μεμισημένους, και επισωρεύει κατ’ αυτών τας παλαμναιοτάτας αράς. Ως ενάντιοι των ηθικών και πολιτικών όρων, αφορισμένοι υπάρχουν και καταραμένοι και ασυγχώρητοι και άλυτοι μετά θανάτου και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι και τυμπανιαίοι...». Ο δε νυν αρχιτσέλιγκάς της κ.  Βαρθολομέος και τέως υπολοχαγός της τούρκικης Μυστικής Υπηρεσίας κ. Αρχοντώνης εδήλωσε, στις 2/11/91, στην Χοριέτ ότι «η έξοχη συνεργασία Τούρκων και Ελλήνων διακόπηκε από τους ξεβράκωτους Έλληνες πού έκαναν επανάσταση». Τρέμουν οι ρωμιοί (χριστιανοί)  Έλληνες  την Ιεράν Εξέταση της ρωμιωσύνης (χριστιανοσύνης) και έτσι όχι μόνον αντιπαθούν τους ξεβράκωτους της Φιλικής Εταιρείας, αλλά τους επιζόντας από την Επανάσταση τους σάπισαν στη φυλακή. Οι Μαραθωνομάχοι του Μιλτιάδη και οι Αγωνισταί του Εικοσιένα γενήθηκαν «ελεύθεροι», περήφανοι και δίκαιοι. Γιαυτό δεν έκλιναν τα γόνατα, ούτε έσκυβαν και προσκυνούσαν, όταν εβρίσκονταν μπροστά σε αγάλματα και βωμούς. Μόνο στο στάδιο ο δισκοβόλος ελύγιζε τη μέση του. Σήμερα ο Γραικός (Παλιάνθρωπος για την χριστιανοσύνη) της Ρωμιοσύνης και ο Αμνός της Αγίας Ρόμπας (ράσου) έχουν τσακίσει τη μέση τους προσκυνόντας μέσα στην Εκκλησία τους ταγούς Της και γονυπετείς τους ικετεύουν «σφάξε με Αγά μου για ν’αγιάσω». Με αυτή την δουλοπρέπειά τους επιτρέπουν να τους κυριαρχούν όχι η αρετή της Ελευθερίας του κάθε Μηλτιάδη και Κολοκοτρώνη, αλλά η βασιλεία των Δυνάμεων του Άξονα. Η περίφημη ευρωπαϊκή Τρόϊκα ( Αγγλία – Γαλλία – Ρωσία), που από το 1870 ως ΔΟΕ και σήμερον  ως Μνημόνιον  έχει κατασπαράξει την Οικονομία του «Χρυσού Αιώνος» της Ελλάδαος μας. Ώστε να έχει μείνει άφραγκη, ούτε τρύπια δεκάρα στο μπουγκί της. Και δεν της έφτανε αυτό να και το στραπάτσο ο χριστιανός Αμερικανογραικός αρχηγός της ΓΑΠ να την επικαλεί «διαφθαρμένη», που στο χωριό μου εσήμενε «πρόστυχη». Έτσι επαληθεύεται η θεωρία του Γερμανού ιστορικού Φαλμεραγιέρ ότι οι Νεο-Ελληνες έχουν αφομοιωθεί από τους επιδρομείς των και σαν έθνος πια δεν έχουν καμμιά σχέση με την ένδοξη κλασική Ελλάδα.
                                                                                                                    Ευχαριστώ.   Καρβας